Jan Pieńkowski, urodzony w Warszawie ilustrator książek dla dzieci, zmarł niedawno, zostawiając po sobie bogatą spuściznę w postaci swoich niezwykłych prac. Choć znany był głównie w Wielkiej Brytanii, jego talent i osiągnięcia są wartymi uznania również w Polsce.
Dzieciństwo i wykształcenie
Jan Pieńkowski urodził się w inteligenckiej rodzinie mieszkającej w Warszawie. Jego ojciec walczył w powstaniu warszawskim, a po upadku walk powstańczych rodzinie Pieńkowskich udało się uciec z terytorium Polski i osiąść w Wielkiej Brytanii. W tym czasie Jan narysował swoje pierwsze ilustracje, miał osiem lat i był to prezent dla ojca. Od 1946 Jan mieszkał z rodziną w Herefordshire w Anglii. Po ukończeniu szkoły stopnia podstawowego rodzice oddali go do mieszczącej się w Londynie rzymskokatolickiej Cardinal Vaughan Memorial School. Po jej ukończeniu studiował anglistykę w King’s College w Cambridge.
Kariera ilustratora
Gdy zakończył edukację, założył Galerię Pięciu Widokówek (Gallery Five greeting cards company). Mniej więcej wówczas zaczął w wolnym czasie rysować ilustracje do książek dla dzieci, co wkrótce stało się jego głównym zajęciem. Od 1968 rozpoczął współpracę z Joan Aiken, pisarką książek dla dzieci. W 1972 otrzymał Kate Greenaway Medal za ilustracje do zbioru baśni słowiańskich zebranych przez Joan Aiken i zatytułowanych Kingdom Under the Sea (Podwodne królestwo). Na początku lat 70. rozpoczął ilustrowanie pop-upowych książek Helen Nicoll z serii „Meg and Mog”. Ilustracje te przyniosły rysownikowi ogromną sławę i dziś są określane jako kultowe. W 1979 otrzymał po raz drugi Kate Greenaway Medal za stworzoną wspólnie z Waldo Huntem książkę przestrzenną Haunted House (Nawiedzony dom).
Działalność scenograficzna
Poza ilustrowaniem Jan Pieńkowski zajmuje się również tworzeniem scenografii teatralnych, jego projekty stanowią tło przedstawień w Theatre de Comlicite, Royal Ballet, a także we francuskim Disneyland Resort Paris (dekoracje dotyczące Śpiącej Królewny).
Inne pasje
Wystąpił również w roli głosowej w komedii Miś jako kasjer polsko-żydowskiego pochodzenia w Mellon Bank w Londynie wygłaszający zdanie: „Dlaczego nie verstehen? My wszystko verstehen…”.
Jan Pieńkowski jest autorem ilustracji do ponad 170 książek, które zostały opublikowane w różnych krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Francji, Niemczech i Japonii. Jego prace były wielokrotnie nagradzane i nominowane do nagród, m.in. Kate Greenaway Medal, Nestle Smarties Book Prize i Prix du Livre Jeunesse.
Śmierć Jana Pieńkowskiego jest ogromną stratą dla świata książek dla dzieci, ale jego dorobek pozostanie wiernym świadectwem jego twórczego talentu i zaangażowania.
Według danych z 2020 roku, książki z ilustracjami Jana Pieńkowskiego sprzedano w nakładzie ponad 10 milionów egzemplarzy na całym świecie. Dziś, jego prace są uważane za klasyki literatury dziecięcej i są nadal popularne wśród dzieci i dorosłych.
Jan Pieńkowski pozostanie w pamięci jako jeden z największych ilustratorów książek dla dzieci XX wieku, a jego dorobek będzie inspirował kolejne pokolenia autorów i ilustratorów.
