Od stycznia 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) otrzyma rozszerzone kompetencje w zakresie kontroli zwolnień lekarskich. Celem nowych przepisów jest zapobieżenie wykorzystywaniu zwolnień L4 do celów niezwiązanych z leczeniem, takich jak dodatkowa praca czy wyjazdy na wakacje. Nowe regulacje mają zapewnić, że zasiłki chorobowe będą trafiać wyłącznie do osób rzeczywiście niezdolnych do pracy.
W Polsce problem wykorzystywania zwolnień lekarskich do celów niezwiązanych z leczeniem jest coraz bardziej dotkliwy. W pierwszej połowie 2024 roku ZUS przeprowadził prawie 261 tysięcy kontroli zwolnień lekarskich, wydając 18,6 tysięcy decyzji wstrzymujących wypłatę świadczeń na kwotę około 24 milionów złotych. Łącznie z obniżonymi zasiłkami chorobowymi uzyskano kwotę niemal 117,5 miliona złotych.
Od nowego roku kontroli zwolnień lekarskich będą mogli przeprowadzać inspektorzy ZUS niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa. Co więcej, kontrolerzy będą mogli sprawdzać nie tylko miejsce zamieszkania czy pobytu chorego, ale również lokalizacje związane z działalnością gospodarczą i inne miejsca istotne dla weryfikacji prawidłowości wykorzystania zwolnienia.
Nowe regulacje mają na celu również weryfikację osób, które kontynuują leczenie po rozwiązaniu umowy. ZUS będzie mógł weryfikować wszystkich pobierających zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, inspektorzy będą mogli nie tylko wstrzymać dalsze wypłaty, ale także zażądać zwrotu już wypłaconych świadczeń.
Wyniki kontroli wskazują, że problem wykorzystywania zwolnień lekarskich jest poważny. W 2023 roku ZUS przeprowadził 541,6 tysięcy kontroli, wydając 43,7 tysięcy decyzji wstrzymujących wypłatę świadczeń na kwotę 134,6 milionów złotych. Wprowadzenie nowych regulacji ma na celu ograniczenie wykorzystywania zwolnień lekarskich w sposób nieuczciwy.
Warto zwrócić uwagę, że nowe przepisy mają także na celu ochronę przedsiębiorstw przed wykorzystywaniem zwolnień lekarskich przez pracowników. Wprowadzenie kontroli w miejscach pracy ma na celu zapobieżenie wykorzystywaniu zwolnień lekarskich do celów niezwiązanych z leczeniem.
W Polsce problem wykorzystywania zwolnień lekarskich jest poważny i wymaga natychmiastowej interwencji. Nowe regulacje mają na celu ochronę systemu ubezpieczeń społecznych przed wykorzystywaniem zwolnień lekarskich w sposób nieuczciwy. Wprowadzenie nowych kontroli ma na celu zapewnienie, że zasiłki chorobowe będą trafiać wyłącznie do osób rzeczywiście niezdolnych do pracy.
Źródła:
* Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)
* Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej
* GUS (Główny Urząd Statystyczny)
* „Raport o stanie ubezpieczeń społecznych w Polsce” (2023)
