Wynagrodzenia w korporacjach od zawsze budziły kontrowersje, a różnice w zarobkach między najwyższą kadrą zarządzającą a pracownikami liniowymi są często przedmiotem intensywnych debat. Jednym z najbardziej jaskrawych przykładów tej dysproporcji jest Pedro Soares dos Santos, szef grupy Jeronimo Martins, która zarządza m.in. popularnymi w Polsce sieciami sklepów Biedronka oraz drogerii Hebe.
Zarobki szefa Jeronimo Martins
Według analizy przeprowadzonej przez portugalski tygodnik „Expresso”, w 2023 roku Pedro Soares dos Santos, prezes Jeronimo Martins, zarobił łącznie 4,9 mln euro. To oznacza, że jego wynagrodzenie jest ponad 232 razy wyższe niż średnie roczne zarobki pracowników tej grupy, które wynoszą niewiele ponad 21 tys. euro. Dla porównania, w 2022 roku wynagrodzenie Soaresa dos Santosa było 186 razy wyższe od średniej płacy w firmie.
Taki poziom dysproporcji w wynagrodzeniach w grupie Jeronimo Martins, zarządzającej największą siecią detaliczną w Polsce – Biedronką – oraz siecią drogerii Hebe, jest nie tylko zastanawiający, ale również budzi liczne pytania dotyczące sprawiedliwości wynagrodzeń i polityki płacowej firmy.
Analiza wynagrodzeń na lizbońskiej giełdzie
Gazeta „Expresso” przeprowadziła szeroko zakrojoną analizę zarobków prezesów spółek notowanych na giełdzie w Lizbonie. Wynika z niej, że Soares dos Santos jest jednym z najlepiej zarabiających menedżerów w Portugalii. Na drugim miejscu pod względem wynagrodzeń uplasował się w 2023 roku Miguel Stilwell de Andrade, szef grupy EDP, który zarobił ponad 2,1 mln euro, czyli 43,2 razy więcej niż średnia pensja pracowników tej firmy. Działająca od 2020 roku na polskim rynku spółka EDP Energia Polska jest częścią tej grupy energetycznej.
Kontekst polski
W Polsce, gdzie Biedronka jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i najczęściej odwiedzanych supermarketów, dyskusja na temat wynagrodzeń pracowników tej sieci jest szczególnie istotna. Pracownicy Biedronki, którzy są na pierwszej linii kontaktu z klientem, często zarabiają pensje bliskie minimalnej krajowej. W kontekście średniego wynagrodzenia w Polsce, wynagrodzenie Soaresa dos Santosa jest nie tylko astronomicznie wysokie, ale również podkreśla ogromne nierówności dochodowe w strukturze korporacyjnej.
Dlaczego wynagrodzenie szefów jest tak wysokie?
Wynagrodzenia na najwyższych stanowiskach zarządzających są zwykle uzasadniane różnorodnymi czynnikami, takimi jak:
- Odpowiedzialność: Prezesi wielkich korporacji ponoszą ogromną odpowiedzialność za wyniki finansowe, strategię firmy i decyzje, które mogą wpływać na tysiące pracowników.
- Umiejętności i doświadczenie: Wielu szefów firm posiada unikalne umiejętności i doświadczenie, które są wysoko cenione na rynku.
- Ryzyko: Stanowiska na szczycie hierarchii korporacyjnej wiążą się również z dużym ryzykiem utraty pracy w przypadku niepowodzenia firmy.
Jednakże krytycy tak wysokich wynagrodzeń często wskazują, że tak ogromne różnice w zarobkach mogą prowadzić do spadku morale wśród pracowników, zwiększają nierówności dochodowe i mogą być postrzegane jako niesprawiedliwe.
Społeczne i ekonomiczne konsekwencje nierówności dochodowych
Wpływ na pracowników
Nierówności dochodowe w firmach takich jak Jeronimo Martins mogą prowadzić do kilku negatywnych konsekwencji:
- Spadek motywacji: Pracownicy mogą czuć się niedoceniani, co może prowadzić do spadku motywacji i zaangażowania.
- Rotacja pracowników: Niskie wynagrodzenia w porównaniu do wysokich zarobków kadry zarządzającej mogą prowadzić do większej rotacji pracowników, co z kolei wpływa na stabilność operacyjną firmy.
- Relacje pracodawca-pracownik: Znaczne różnice w zarobkach mogą prowadzić do napięć i konfliktów w miejscu pracy.
Wpływ na społeczeństwo
W szerszym kontekście, wysokie nierówności dochodowe mogą wpływać na całe społeczeństwo:
- Nierówności społeczne: Rosnące nierówności dochodowe mogą prowadzić do zwiększenia nierówności społecznych, co może prowadzić do wykluczenia społecznego i braku równych szans.
- Stabilność ekonomiczna: Duże nierówności mogą wpływać na stabilność ekonomiczną kraju, prowadząc do niestabilności finansowej i potencjalnych kryzysów gospodarczych.
- Społeczny niepokój: Wysokie nierówności dochodowe mogą prowadzić do społecznego niezadowolenia i protestów, co może destabilizować społeczeństwo.
Wnioski i rekomendacje
Polityka płacowa
Firmy, zwłaszcza tak duże jak Jeronimo Martins, powinny rozważyć wprowadzenie bardziej sprawiedliwej polityki płacowej, która nie tylko uwzględnia wynagrodzenia kadry zarządzającej, ale również zapewnia godziwe płace dla wszystkich pracowników.
Transparentność wynagrodzeń
Większa transparentność w zakresie wynagrodzeń może pomóc w budowaniu zaufania między pracodawcami a pracownikami. Publiczne ujawnianie wynagrodzeń kadry zarządzającej może również przyczynić się do bardziej sprawiedliwych praktyk wynagrodzeniowych.
Inwestycje w pracowników
Inwestowanie w rozwój i szkolenia pracowników może przyczynić się do zwiększenia ich wartości na rynku pracy i poprawy morale. Lepsze warunki pracy i wynagrodzenia mogą również prowadzić do większej lojalności pracowników i zmniejszenia rotacji.
Rola rządu i regulacji
Rządy mogą odegrać ważną rolę w zmniejszaniu nierówności dochodowych poprzez wprowadzenie regulacji dotyczących wynagrodzeń i zachęcanie firm do bardziej sprawiedliwego podziału zysków. Polityka podatkowa i regulacje dotyczące wynagrodzeń mogą również pomóc w zmniejszeniu przepaści dochodowej.
Różnice w wynagrodzeniach w korporacjach takich jak Jeronimo Martins są złożonym problemem, który wymaga uwagi zarówno ze strony firm, jak i rządów. Chociaż wysokie wynagrodzenia kadry zarządzającej mogą być uzasadnione odpowiedzialnością i umiejętnościami, niezwykle ważne jest, aby zapewnić sprawiedliwość i godziwe warunki pracy dla wszystkich pracowników. Tylko wtedy możliwe będzie zbudowanie bardziej sprawiedliwego i stabilnego społeczeństwa.
