Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zapowiedziała surowsze kary dla firm zatrudniających pracowników na czarno. Sankcje mogą obejmować zwrot wszystkich funduszy, dotacji oraz ulg podatkowych otrzymanych od państwa. Takie działania mają na celu zniechęcenie pracodawców do nielegalnego zatrudniania pracowników i zwiększenie przestrzegania prawa pracy.
Problem Pracy na Czaro
Z najnowszego sprawozdania działalności PIP za rok 2023 wynika, że liczba osób pracujących na czarno w Polsce wciąż jest wysoka. Jest to wynik m.in. braku skutecznych narzędzi do walki z tym zjawiskiem. Koszty pracy, sięgające niemal połowy faktycznego wynagrodzenia brutto, sprawiają, że pracodawcy często szukają sposobów na obejście systemu. Praktyki takie jak rejestrowanie tylko części pracy czy wypłacanie części wynagrodzenia „pod stołem” są powszechne.
Propozycje PIP
Państwowa Inspekcja Pracy przedstawiła szereg propozycji mających na celu zaostrzenie sankcji za nielegalne zatrudnianie. Oprócz kar finansowych, które obecnie są standardem, PIP sugeruje wprowadzenie kar pozafinansowych. Wśród nich znajdują się:
- Zwrot otrzymanych od państwa funduszy – firmy zatrudniające na czarno mogłyby być zobowiązane do zwrotu wszystkich dotacji i ulg podatkowych.
- Zakaz uczestnictwa w przetargach publicznych – pracodawcy nielegalnie zatrudniający pracowników mogliby zostać wykluczeni z możliwości składania ofert w zamówieniach publicznych.
- Ograniczenia w zatrudnianiu – wprowadzenie zakazu występowania o stażystów oraz wieloletni zakaz zatrudniania cudzoziemców.
Surowsze Kary Finansowe
Proponowane zmiany obejmują także zaostrzenie kar finansowych dla pracodawców zatrudniających na czarno. Stawka kar miałaby wzrosnąć, a kwota kary zależeć od liczby nielegalnie zatrudnionych osób. Takie rozwiązania miałyby na celu zwiększenie skuteczności w egzekwowaniu prawa pracy i zmniejszenie liczby przypadków nielegalnego zatrudnienia.
Wzorce z Unii Europejskiej
Państwowa Inspekcja Pracy wskazuje, że podobne rozwiązania są już stosowane w innych krajach Unii Europejskiej. Wprowadzenie takich sankcji w Polsce może być realne, zwłaszcza że zapowiedziano już powołanie zespołu ds. reformy PIP i przygotowanie nowej ustawy.
Walka z nielegalnym zatrudnieniem jest jednym z priorytetów Państwowej Inspekcji Pracy. Proponowane zaostrzenie kar, w tym wprowadzenie sankcji pozafinansowych, ma na celu skuteczniejsze przeciwdziałanie pracy na czarno. Jeżeli zaproponowane zmiany wejdą w życie, mogą znacząco wpłynąć na rynek pracy w Polsce, zwiększając konkurencyjność firm przestrzegających prawa i zmniejszając skalę nielegalnego zatrudnienia.
