W Polsce tysiące rodzin otrzymujących wsparcie z programu „Aktywny Rodzic” otrzymały pisma z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) z żądaniem zwrotu świadczeń. Problem dotyczy osób, które jednocześnie pobierały środki z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO), co jest niezgodne z zasadami nowego programu.
Nadpłata środków i konieczność rozliczenia
Według ZUS, w okresie przejściowym, podczas rozpatrywania wniosków o nowe świadczenie, rodzice nadal otrzymywali RKO dla zapewnienia ciągłości wsparcia. Jednak teraz konieczne będzie rozliczenie nadpłaconych środków, co może postawić wiele rodzin w trudnej sytuacji finansowej.
Program „Aktywny Rodzic” – wsparcie dla rodzin
Program „Aktywny Rodzic” oferuje trzy rodzaje wsparcia: 1500 zł dla pracujących rodziców w ramach „Aktywni rodzice w pracy”, do 1500 zł dofinansowania do żłobka w ramach „Aktywnie w żłobku”, oraz 500 zł dla rodziców pozostających w domu z dzieckiem w ramach „Aktywnie w domu”. Celem programu jest wsparcie rodzin w wychowywaniu dzieci i ułatwienie powrotu do pracy.
Systemowe problemy w koordynacji programów wsparcia
Eksperci polityki społecznej wskazują na systemowe problemy w koordynacji różnych programów wsparcia rodzin. Nakładanie się świadczeń i konieczność ich późniejszego zwrotu może podważać zaufanie do instytucji państwowych i destabilizować budżety domowe.
Stres i niepewność finansowa
Psychologowie zwracają uwagę na stres, jakiego doświadczają rodziny otrzymujące wezwania do zwrotu pieniędzy. Niepewność finansowa może negatywnie wpływać na relacje rodzinne i dobro dzieci.
Sytuacja ekonomiczna rodzin
Socjologowie podkreślają, że sytuacja ta szczególnie dotyka rodzin o niższych dochodach, dla których nawet krótkoterminowe zachwianie budżetu może mieć poważne konsekwencje. Problem może pogłębiać nierówności społeczne.
Koordynacja programów wsparcia i koszty administracyjne
Ekonomiści wskazują na potrzebę lepszej koordynacji różnych programów wsparcia rodzin. Obecna sytuacja może generować dodatkowe koszty administracyjne związane z obsługą zwrotów i korekt świadczeń.
Uproszczenie systemu świadczeń rodzinnych
Eksperci prawa socjalnego apelują o uproszczenie systemu świadczeń rodzinnych i wprowadzenie jaśniejszych zasad ich przyznawania. Obecna złożoność przepisów zwiększa ryzyko nieświadomych błędów.
Wpływ na decyzje zawodowe
Analitycy rynku pracy zauważają, że niepewność związana ze świadczeniami może wpływać na decyzje zawodowe rodziców, szczególnie matek małych dzieci, które rozważają powrót do pracy.
Postulaty organizacji rodzinnych
Organizacje rodzinne postulują wprowadzenie okresu przejściowego, który pozwoliłby rodzinom na bezpieczne przejście między różnymi formami wsparcia bez ryzyka konieczności zwrotu środków.
Według danych GUS, w 2020 roku 62,5% rodzin w Polsce korzystało z programu „Aktywny Rodzic”, natomiast 34,5% rodzin korzystało z programu Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. Zmiany w systemie wsparcia rodzin są konieczne, aby uniknąć sytuacji, w której rodziny zostają wykorzystane z powodu nieprzejrzystych zasad i nakładających się świadczeń.
