Wśród wątpliwości co do stosunków duńsko-amerykańskich, Donald Trump Jr., syn prezydenta-elekta USA, zwiedził Grenlandię i zarzucił Danii rasizm wobec rdzennych mieszkańców wyspy. Czy jego słowa są uzasadnione?
W wywiadzie dla telewizji Fox News, Trump Jr. stwierdził, że wielu Grenlandczyków skarży się na traktowanie ich przez Duńczyków jako obywateli drugiej lub trzeciej kategorii. Według niego, duńskie media również są winne antyamerykańskiej retoryki po propozycji odkupienia Grenlandii przez USA, która została odrzucona przez premierkę Danii Mette Frederiksen w 2019 roku.
Rasizm wobec Inuitów
W 2023 roku specjalny wysłannik ONZ ds. ludności tubylczej Jose Francisco Cali Tzay również mówił o dyskryminacji mieszkających na Grenlandii Inuitów. Według badań duńskiego Instytutu Praw Człowieka, 20% grenlandzkich studentów doświadczyło przypadków nierównego traktowania na uczelni w związku z pochodzeniem. Sondaż Epinion pokazał, że wielu Duńczyków kojarzy obraźliwe słowa, takie jak „niechlujny” czy „uzależniony”, z Grenlandczykami.
Kolonializm i eksperymenty społeczne
Rdzenni mieszkańcy Grenlandii uważają państwo duńskie za kolonizatora, choć autonomia otrzymuje od rządu w Kopenhadze dotacje. W latach 60. i 70. ubiegłego wieku, duńscy lekarze zakładali wkładki domaciczne bez wiedzy miejscowych kobiet, aby nie zachodziły w ciążę. Grupa poszkodowanych kobiet toczy w tej sprawie batalię prawną przeciwko duńskiemu państwu. W latach 50. Dania przeprowadziła na Inuitach eksperyment społeczny, zabierając dzieci z rodzin i adoptując ich przez Duńczyków. Dzieci po wychowaniu w cywilizacji miały powrócić na wyspę, ale większość z nich miała później problemy psychiczne, a niektórzy popełnili samobójstwo. Premier Frederiksen oficjalnie przeprosiła za te działania.
Grenlandia wobec niepodległości
Raport Uniwersytetu Grenlandzkiego z 2024 roku pokazuje, że Grenlandczykom bardziej niż na kwestii niepodległości czy szerzej – polityce międzynarodowej, zależy na sprawach socjalnych. Za najważniejszy wyzwanie uznali wysokie koszty utrzymania (24% wskazań) oraz kwestie ekonomiczne (16% ), a także bezrobocie (11% ), a sprawy bezpieczeństwa zewnętrznego to 2-4%.
Czy Donald Trump Jr. ma rację, krytykując Danię za rasizm? Czy Grenlandia powinna dążyć do niepodległości, aby rozwiązać swoje problemy społeczne i ekonomiczne?
