W ostatnich latach, badacze z Polskiej Akademii Nauk (PAN) przeprowadzili pionierskie badania na terenie Mazowsza, które pozwoliły na lepsze zrozumienie historii regionu. Archeolodzy odkryli, że pierwsi mieszkańcy Mazowsza, którzy pojawili się w regionie w X wieku, nie mieli skandynawskich korzeni, jak wcześniej sądzono.
Prof. dr hab. Andrzej Buko, kierownik prac, powiedział, że wyniki badań są przełomowe, ponieważ po raz pierwszy za pomocą nowatorskich metod zweryfikowano hipotezy o pochodzeniu pierwszych mieszkańców Mazowsza. Analizy genetyczne wykazały, że nie ma haplogrup skandynawskich, ale trzy inne: słowiańską, bałtyjską i azjatycką.
Punktem wyjścia badań była próba rozwiązania tajemnicy mazowieckich grobów w obudowach kamiennych, które do dziś są w wielu miejscach wpisane w krajobraz regionu. Archeolodzy odkryli, że grobowce te są starsze, niż wcześniej sądzono, i pochodzą prawdopodobnie z końca X wieku, z czasów ekspansji piastowskiej.
Badania przeprowadzono metodami paleogenetycznymi, stabilnymi izotopami strontu, izotopami węgla, siarki i azotu, a także datowaniem szkieletów metodą radiowęglową. Wyniki badań wykazały, że mieszkańcy zachodniej części Mazowsza mieli lepszą kondycję zdrowotną niż ci ze wschodniej części, a także byli bardziej mobilni.
Archeolodzy odkryli również, że grobowce na Mazowszu są charakterystycznym znakiem wczesnego chrześcijaństwa w wielu regionach północno-zachodniej Europy. Występują one m.in. na Wyspach Brytyjskich, w Szwecji i Norwegii, a także na Pomorzu i w Wielkopolsce.
Odkrycia te są ważne nie tylko dla historii Mazowsza, ale także dla rozumienia kultury i społeczeństwa średniowiecznej Europy. Archeolodzy planują dalsze badania, aby jeszcze lepiej zrozumieć tajemnice mazowieckich grobów.
Według danych z Narodowego Centrum Nauki, projekt badań na Mazowszu został sfinansowany w ramach programu „Opus” i trwał od 2018 do 2022 roku. Zespół badawczy składał się z artykuły z kilku placówek badawczych, w tym z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN.
Wyniki badań zostały opublikowane w renomowanych czasopismach naukowych, w tym w Journal of Archaeological Science i American Journal of Physical Anthropology. Artykuły te są dostępne online i mogą być pobrane przez zainteresowanych.
Badania na Mazowszu to tylko jeden z przykładów pionierskich badań archeologicznych, które są prowadzone w Polsce. Archeolodzy w kraju kontynuują pracę, aby odkryć nowe tajemnice przeszłości i zrozumieć kulturę i społeczeństwo dawnych czasów.
