W rankingu długości życia na świecie Polska zajmuje dopiero 52. miejsce. Od 2015 roku nie widać już poprawy w statystykach umieralności, co jest niezbyt optymistycznym sygnałem dla naszego kraju. Długość życia jest jednym z najważniejszych czynników determinujących jakość życia i dobrostan społeczeństwa. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jak się mają nasze szanse na długie życie i co możemy zrobić, aby poprawić swoją przeciętną oczekiwaną długość życia.
Według najnowszych danych Worldmeter, organizacji prezentującej światowe statystyki aktualizowane w czasie rzeczywistym, w 2025 roku przeciętna oczekiwana długość życia na świecie jest największa w Hongkongu, gdzie sięga prawie 86 lat (88,4 w przypadku kobiet i 83,1 u mężczyzn). Kolejne miejsca zajmują Japonia – 85 lat (odpowiednio 88 i 82) oraz Korea Południowa – 84,5 lat (87,4 i 81,4). Spośród krajów europejskich na piątym miejscu na świecie jest Szwajcaria, gdzie przeciętna oczekiwana długość życia sięga 84,2 lat (86 lat w przypadku kobiet i 82,3 u mężczyzn).
Polska w tym rankingu plasuje się dopiero na 52. miejscu, z przeciętną oczekiwaną długością życia wynoszącą 79 lat (82,6 u kobiet oraz 75,3 u mężczyzn). Wyprzedzają nas takie kraje jak Stany Zjednoczone – 79,6 lat (82,1 i 77,2), Albania – 80 lat (81,7 oraz 78,2) oraz Czechy – 80,1 lat (82,9 oraz 77,4). Tuż za nami jest Chorwacja z przeciętną oczekiwaną długością życia sięgającą 78,9 lat (82 oraz 76).
Prof. Tomasz Zdrojewski, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, tłumaczy, że w naszym kraju przeciętna oczekiwana długość życia systematycznie się poprawiała od 1992 roku, choć tempo nadrabiania zaległości było niedostateczne. Nie nadrobiliśmy różnic powstałych w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku – zaznacza. Sytuacja w tym zakresie okazała się jeszcze mniej optymistyczna w ostatniej dekadzie. Od 2015 roku, pomimo dobrego wzrostu gospodarczego i dużego wzrostu nakładów na zdrowie, poprawa w zakresie umieralności uległa zatrzymaniu – zwraca uwagę specjalista.
Jaki jest powód takiego stanu rzeczy? Prof. Zdrojewski uważa, że zbyt mało uwagi poświęcamy profilaktyce zdrowotnej. W ubiegłej dekadzie nie było istotnych nakładów na edukację i prewencję, co zahamowało redukcję umieralności z powodu zgonów możliwych do uniknięcia – uważa. A możliwości w tym zakresie są dość spore. Specjalista Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego jako przykład podaje Finlandię, gdzie w połowie lat siedemdziesiątych XX wieku przeciętna oczekiwana długość życia wynosiła 71,3 lata i była niemal taka sama jak w Polsce, kiedy sięgała ona 71 lat. Rozwijanie profilaktyki, edukacji zdrowotnej od najmłodszych lat oraz zmiana stylu życia sprawiły, że Finlandia nadrobiła zaległości w stosunku do Holandii. Różnica między tymi krajami pod względem przeciętnej oczekiwanej długości życia w połowie lat siedemdziesiątych sięgała prawie trzech lat. A w 2018 roku była ona już niemal taka sama – w Holandii przeciętna długość życia wynosiła wtedy 82,1 lat, a w Finlandii – 81,3 lata.
W Polsce przeciętna oczekiwana długość życia zwiększyła się w 2018 roku do 77,9 lat, ale była o 3,4 lata krótsza niż w Holandii. Jeszcze 20 lat temu ta różnica nie przekraczała 3 lat. Zamiast dalej nadrabiać zaległości, znowu zaczęliśmy tracić dystans do krajów Europy Zachodniej.
Aby poprawić swoją przeciętną oczekiwaną długość życia, należy skupić się na profilaktyce zdrowotnej i edukacji zdrowotnej. Oznacza to, że powinniśmy dbać o swoje zdrowie od najmłodszych lat, prowadzić zdrowy styl życia, regularnie się badać i wykonywać szczepienia ochronne. Ważne jest również, aby mieć dostęp do nowoczesnej opieki medycznej i wykwalifikowanej kadry medycznej. Dzięki tym działaniom możemy poprawić swoją przeciętną oczekiwaną długość życia i cieszyć się lepszą jakością życia.
Warto również zauważyć, że długość życia jest silnie związana z warunkami społeczno-ekonomicznymi. Ludzie, którzy mieszkają w krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego i o wysokich nakładach na zdrowie, zazwyczaj mają dłuższą przeciętną oczekiwaną długość życia niż ci, którzy mieszkają w krajach o niższym poziomie rozwoju gospodarczego.
Podsumowanie wszystkich danych i informacji mówi nam, że Polska musi poprawić swoją przeciętną oczekiwaną długość życia, aby dogonić kraje Europy Zachodniej. Aby to osiągnąć, powinniśmy skupić się na profilaktyce zdrowotnej, edukacji zdrowotnej i poprawie warunków społeczno-ekonomicznych. Dzięki tym działaniom możemy poprawić swoją przeciętną oczekiwaną długość życia i cieszyć się lepszą jakością życia.
