W styczniu 2025 roku, prezydent Warszawy i kandydat Koalicji Obywatelskiej na prezydenta, Rafał Trzaskowski, zaproponował, aby świadczenie 800 plus było wypłacane tylko tym obywatelom Ukrainy, którzy mieszkają, pracują i płacą podatki w Polsce. Ta zapowiedź wywołała duże emocje wśród ekspertów i polityków.
Prof. Joanna Senyszyn, ekonomistka i była posłanka SLD, skomentowała tę propozycję jako „żenadę”. Według niej, jeśli zabierzemy Ukraińcom świadczenie 800 plus, mogą zacząć wyjeżdżać z Polski, co może spowodować kłopoty z pracownikami i zwiększyć lukę budżetową. Prof. Senyszyn podkreśliła, że pracujący Ukraińcy wpłacają do budżetu i na NFZ prawie 20 mld zł rocznie w postaci różnych podatków i składki zdrowotnej, a niecałe 3 mld płacimy na ich dzieci. Dlatego, jak twierdzi, jesteśmy o 17 mld do przodu.
Z drugiej strony, sondaż United Surveys dla „Wirtualnej Polski” pokazuje, że Polacy są innego zdania. Aż 85,9 proc. respondentów zgodziło się, że świadczenie 800 plus dla Ukraińców powinno być uzależnione od mieszkania, pracy i płacenia podatków w Polsce. Tylko 8,4 proc. badanych było odmiennego zdania, a 5,7 proc. nie miało na ten temat zdania.
Wśród wyborców partii koalicji rządzącej (Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga, Lewica) 58 proc. badanych zdecydowanie popiera uzależnienie świadczenia 800 plus od postawionych warunków, a 32 proc. raczej popiera. Przeciwko jest 9 proc., a 1 proc. nie ma zdania.
W przypadku wyborców PiS i Konfederacji, zdecydowanie popiera uzależnienie świadczenia 800 plus dla Ukraińców 62 proc. badanych, a 33 proc. – „raczej popiera” to rozwiązanie. Sprzeciw wobec takiego podejścia wyraziło 5 proc. osób z tej grupy.
Poparcie dla uzależnienia wypłat 800 plus dla Ukraińców od wspomnianych warunków jest niższe wśród osób niezwiązanych z głównymi ugrupowaniami politycznymi. W tej grupie tylko 22 proc. zdecydowanie popiera taką regulację, a 34 proc. raczej ją popiera. Sprzeciw wyraziło łącznie 12 proc. respondentów, a 32 proc. nie ma zdania na ten temat.
Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku, Polska wprowadziła możliwość korzystania przez Ukraińców z programów socjalnych, w tym świadczenia 500+ (które w 2024 roku wzrosło do 800 zł na dziecko). Według danych, świadczenie 800 plus jest wypłacane dla ponad 300 tys. dzieci ukraińskich w Polsce.
Debata o świadczeniu 800 plus dla Ukraińców w Polsce pokazuje, że jest to bardzo złożony problem, który wymaga uwzględnienia różnych aspektów społecznych i ekonomicznych. Z jednej strony, Polacy chcą, aby świadczenie 800 plus było uzależnione od mieszkania, pracy i płacenia podatków w Polsce, z drugiej strony, ekspertki twierdzą, że może to spowodować kłopoty z pracownikami i zwiększyć lukę budżetową.
W tej sytuacji, politycy i ekspertki muszą znaleźć rozwiązanie, które uwzględni wszystkie aspekty tego problemu. Może to wymagać przeprowadzenia dodatkowych badań i analiz, aby ocenić skutki wprowadzenia świadczenia 800 plus dla Ukraińców w Polsce.
