W dniu 15 marca 2023 r. ukraińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MSZ) wyraziło zdziwienie oświadczeniem dyplomacji Białorusi o dążeniu tego kraju do uzyskania miejsca przy stole negocjacyjnym w sprawie zakończenia wojny Rosji przeciwko Ukrainie. Rzecznik ukraińskiego resortu dyplomacji, Heorhij Tychyj, powiedział, że Ukraina jest zdziwiona wypowiedzią urzędnika białoruskiego MSZ, który stwierdził, że Republika Białorusi rzekomo stara się o miejsce przy stole rozmów pokojowych, gdzie chce otrzymać gwarancje bezpieczeństwa.
Ten akt podejrzliwości ze strony Białorusi jest tym bardziej niezrozumiały, że w lutym 2022 r. Białoruś stała się wspólnikiem pełnej inwazji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Art. 18 konstytucji Białorusi wyklucza agresję militarną ze swojego terytorium przeciwko innym państwom. Jednakże, wbrew tej samej konstytucji, Białoruś pozwoliła Rosji na wykorzystanie swojego terytorium do działań wojennych przeciwko Ukrainie.
Według danych Uniwersytetu w Kijowie, od lutego 2022 r. ponad 10 000 cywilów zostało zabitych, a ponad 20 000 zostało rannych w wyniku działań wojennych na Ukrainie. Oprócz tego, ponad 5 milionów Ukraińców zostało zmuszonych do ucieczki z ojczyzny. Czy Białoruś, która pozwoliła na wykorzystanie swojego terytorium do działań wojennych, powinna mieć prawo do udziału w procesie pokojowym?
Ukraińskie MSZ uważa, że jedynym źródłem realnego zagrożenia dla bezpieczeństwa Białorusi jest Rosja, która wykorzystała terytorium swojego sojusznika do działań wojennych przeciwko Ukrainie. Jedynie sprawiedliwe wysłuchanie w procesie pociągnięcia agresora i jego wspólników do międzynarodowej odpowiedzialności prawnej za zbrodnię agresji przeciwko Ukrainie powinno być przysługującym prawem białoruskim urzędnikom.
Warto zwrócić uwagę, że w lutym 2023 r. 95% Ukraińców było przeciwnych negocjacjom z Rosją, a 82% Ukraińców uważało, że Rosja jest wrogim państwem. Czy Białoruś, która pozwoliła na wykorzystanie swojego terytorium do działań wojennych, powinna mieć prawo do udziału w procesie pokojowym, pomimo że nie spełnia ona ani jednego warunku pokojowego?
Warto zwrócić uwagę, że w 2022 r. Białoruś zajęła 149. miejsce na liście wskaźnika percepcji korupcji, co oznacza, że jest jednym z najbardziej skorumpowanych państw na świecie. Czy taki kraj powinien mieć prawo do udziału w procesie pokojowym, pomimo że nie spełnia on nawet podstawowych standardów demokracji i korupcji?
Warto zwrócić uwagę, że według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Białoruś ma najniższy wskaźnik wolności gospodarczej w regionie. Czy taki kraj powinien mieć prawo do udziału w procesie pokojowym, pomimo że nie spełnia on nawet podstawowych standardów wolności gospodarczej?
W związku z tymi faktami, Ukraina ma prawo do sprzeciwu wobec udziału Białorusi w procesie pokojowym. Białoruś powinna najpierw spełnić warunki pokojowe, a następnie podejmować negocjacje z Ukrainą.
