Fuzja PKN Orlen i Grupy Lotos to jeden z największych przypadków konsolidacji na polskim rynku energetycznym. Przez cały proces fuzji, toczyły się intensywne dyskusje i kontrowersje, które dotarły även do Najwyższej Izby Kontroli (NIK). NIK w swoim raporcie oceniła, że sprzedaż aktywów nastąpiła poniżej ich wartości o 5 miliardów złotych, co wywołało głośne reakcje ze strony byłego prezesa PKN Orlen, Daniela Obajtka.
Obajtek odrzuca zarzuty NIK
Daniel Obajtek, jeden z głównych architektów fuzji, odrzuca zarzuty NIK, twierdząc, że Izba nie miała prawa ani kompetencji, by oceniać ekonomiczne aspekty połączenia. Jego zdaniem, NIK nie ma prawa kontrolować PKN Orlen, ani oceniać aspektów rynkowych fuzji. W rozmowie z mediami, Obajtek stwierdził, że „NIK nie ma prawa wejścia do Orlenu, to jest złamanie prawa i obniżenie wiarygodności spółki”. Według niego, NIK nie może oceniać ryzyka rynkowego, ani przeprowadzać wyceny.
Raport NIK – różnica w wycenach
Raport NIK wskazuje, że różnica pomiędzy wycenami wynika z niedoszacowania wartości aktywów przez PKN Orlen. Izba podkreśla, że zastosowała te same metody wyceny co PKN Orlen (Equity i Enterprise Value). W swoim raporcie, NIK stwierdziła również, że transakcja z Saudi Aramco, która wyniosła 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańskiej, może ograniczyć wpływ państwa na 20 proc. krajowego rynku paliw.
Koszty doradców
NIK zarzuca, że na doradców wydano 252,8 mln zł, a można było oszczędzić, korzystając z Prokuratorii Generalnej RP. Daniel Obajtek odpowiada, że „koszt doradców wyniósł tylko 0,5 proc. wartości transakcji, a standard to 1,5–3 proc. Prokuratoria nie zajmuje się spółkami kapitałowymi”.
Aktualne dane
Zgodnie z danymi publikowanymi przez PKN Orlen, w 2022 roku, przychody Grupy Orlen wyniosły ponad 240 miliardów złotych, co stanowi wzrost o 30 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Zysk netto Grupy wyniósł ponad 10 miliardów złotych, co oznacza wzrost o 50 proc..
Wnioski
Fuzja PKN Orlen i Grupy Lotos była jednym z największych wyzwań dla polskiego rynku energetycznego. Choć kontrowersje wokół NIK nadal trwają, PKN Orlen kontynuuje swoją działalność, dążąc do zwiększenia swojej efektywności i pozycji na rynku. Z aktualnymi danymi, PKN Orlen wydaje się być na dobrej drodze, aby zwiększyć swoją wartość i utrzymać swoją pozycję lidera na polskim rynku energetycznym.
